Η λογοτεχνία σε κάθε περίοδο υπήρξε το βαρόμετρο της εποχής της. Ο λογοτέχνης φαίνεται να υποτάσσεται πάντα, συνειδητά ή ακόμα και ασυνείδητα στις προσλαμβάνουσες παραστάσεις της εποχής του, όχι πάντοτε με τρόπο προφανή, αλλά πάντα με τρόπο που ενυπάρχει γι' αυτόν που θέλει να διαβάσει πίσω απ τις γραμμές. Και αν αυτό στους ποιητές μπορεί να διακρίνεται δυσκολότερα, στο μυθιστόρημα προεξάρχει ως κυρίαρχο. Το αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα αυτό, αν σκεφτεί πως ο μυθιστοριογράφος πρώτα και κύρια διηγείται μια ιστορία, με ειλικρίνεια και για κάτι που γνωρίζει καλά. Και κάθε ιστορία εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο, σαφώς καθορισμένο ιστορικό πλαίσιο. Είτε ο μυθιστοριογράφος επιλέξει το παρελθόν, είτε το παρόν, είτε ακόμα και το μέλλον για να τοποθετήσει την ιστορία του, η εποχή του θα είναι αυτή που θα επικαθορίσει την οπτική του γωνία. Το παρελθόν του θα είναι ειδομένο υπό το πρίσμα του παρόντος του, και το μέλλον θα του «αποκαλύπτεται» υπό το φως του.