Το 16^ο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΠΟΣΔΕΠ) – πιο απλά της Ομοσπονδίας των Καθηγητών στα Δημόσια Πανεπιστήμια της χώρας- πραγματοποιήθηκε υβριδικά μεταξύ 2 και 4 Φεβρουαρίου 2024. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί πως ήταν τακτικό συνέδριο της Ομοσπονδίας και συμπτωματικά έλαβε χώραστο κρίσιμο αυτό διάστημα για τη δημόσια Παιδεία όπου εκτυλίσσονται και οι αγώνες των φοιτητών για την υπεράσπιση των Δημόσιων Πανεπιστημίων. Ωστόσο το γεγονός της προγραμματισμένης σύγκλισης σε τίποτε δεν αφορούσε την κρισιμότητα που είχε το Συνέδριο σε σχέση με την τύχη της δημόσιας εκπαίδευσης. Θα πρέπει επίσης να υπογραμμισθεί πως στην ΠΟΣΔΕΠ εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια κυριαρχούν δεξιές και συντηρητικές δυνάμεις. Είναι χαρακτηριστικό πως στο προηγούμενο συνέδριο, του 2021, οι δυνάμεις που εξέφραζαν τον ευρύτερο χώρο της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ είχαν πάρει πάνω από το 61% των ψήφων.

Σε αυτό το συνέδριο συμμετείχαν 199 σύνεδροι που αντιπροσώπευαν περίπου 4000 καθηγητές Πανεπιστημίου οι οποίοι ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές των συλλόγων τους. Η συμμετοχή δηλαδή ήταν αρκετά μεγάλη (και σχεδόν 10% μεγαλύτερη από την προηγούμενη φορά) αν αναλογιστεί κανείς πως δεν υπάρχουν σε όλα τα πανεπιστήμια σύλλογοι, κάποιοι καθηγητές βρίσκονταν σε εκπαιδευτική άδεια,κάποιοι άλλοι έλειπαν σε εκπαιδευτική άδεια κλπ.

Για να είμαι ειλικρινής όσοι συμμετέχουμε στο σχήμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς «Συνάντηση Πανεπιστημιακών Δασκάλων» προσήλθαμεστο συνέδριο με χαμηλές προσδοκίες σχετικά με την πιθανότητα να ληφθούν αποφάσεις πραγματοποίησης κινητοποιήσεων ενάντια στην παραβίαση του Συντάγματος αλλά και στήριξης των αγώνων των φοιτητών ακριβώς λόγων υφιστάμενων συσχετισμών. Ωστόσο οι εξελίξεις ήταν διαφορετικές και τα ομόφωνα ψηφίσματα του Συνεδρίου αποτέλεσαν μια ευχάριστη τροποποίηση των μέχρι τότε εκτιμήσεών μας. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ψηφίσματα που καταγγέλλουν τη δημιουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων[1], προκηρύσσουν αποχή από τις εξ’ αποστάσεως εξετάσεις και απεργία στις 8 Φεβρουαρίου, μέρα του πανελλαδικού συλλαλητηρίου, ενώ υπάρχει και αναφορά στο δικαίωμα των φοιτητικών συλλόγων να αγωνίζονται δημοκρατικά για την διασφάλιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου και του μέλλοντός τους.

Τώρα έχει ενδιαφέρον να δούμε γιατί υιοθετήθηκαν αυτά τα ψηφίσματα:

Ο πρώτος λόγος είναι πως υπήρχε η αντικειμενική πίεση από τις πολύ μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις- την κοινωνική δυναμική των οποίων είχαμε πολλά χρόνια να δούμε.

Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με το γεγονός πως σε πολύ μεγάλο τμήμα των Πανεπιστημιακών υπάρχει αντίθεση για τη δημιουργία Ιδιωτικών πανεπιστημίων και ιδιαίτερα, για καθαρά συντεχνιακούς λόγους, στην προοπτική θέσπισης Ιατρικών Νομικών σχολών (δε θα πρέπει να ξεχνάμε και τις έντονες αντιδράσεις που είχαν εκδηλωθεί για την ίδρυση Νομικής στην Πάτρα).

Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με την παρουσία των δυνάμεων που υπερασπίζονταν το δημόσιο πανεπιστήμιο ΔΗΠΑΚ, Συνάντηση Πανεπιστημιακών, Συσπείρωση[2], οι οποίος συνεργάστηκαν σε όλη τη διάρκεια του συνεδρίου εκφράζοντας με συνεκτικό και τεκμηριωμένο τρόπο, με τις όποιες διαφορετικές αποχρώσεις, την αντίθεσή τους στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.

Ο τέταρτος λόγος συνδέεται με τις εσωτερικές αντιθέσεις της Νέας Δημοκρατίας οι οποίες έχουν αρχίσει, το τελευταίο διάστημα, να δημιουργούν πιέσεις προς την ηγεσία της. Από αυτή την άποψη είναι χαρακτηριστικό πως στο συνέδριο δεν υπήρξε ούτε ένας σύνεδρος που να τοποθετηθεί υπέρ του Νόμου Κεραμέως είτε υπέρ των ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Οι συντηρητικές τοποθετήσεις που έγιναν εστίασαν κυρίως στην αντίθεσή τους στην πραγματοποίηση φοιτητικών καταλήψεων.

Ο πέμπτος λόγος έχει να κάνει με μια μικρή υποχώρηση κατά 4% της δύναμης των συντηρητικών δυνάμεων, κυρίως λόγω της ανόδου της ΔΗΠΑΚ (ΚΚΕ) και δευτερευόντως λόγω και της δικής μας ανόδου[3].

Η αναμφισβήτητα θετική αυτή εξέλιξη είναι προφανές πως έχει και κάποια όρια. Σίγουρα ορισμένοι Πανεπιστημιακοί θα επιχειρήσουν να πραγματοποιήσουν εξετάσεις ενώ μόνο ένα τμήμα θα συμμετέχει στις κινητοποιήσεις της 8^ης Φεβρουαρίου.Ωστόσο οι αυτές οι αποφάσεις αποτελούν ένα όπλο χρήσιμο στη μεγάλη μάχη που διεξάγεται για το Δημόσιο Πανεπιστήμιο.

[1] «Το προαναγγελθέν νομοσχέδιο για αναγνώριση μη κρατικών μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, με «παράκαμψη» ή κατάλληλη «ανάγνωση» του άρθρου 16 του Συντάγματος, που τιτλοφορείται ως «ελεύθερο πανεπιστήμιο», την εξής μια «ελευθερία» θα υπηρετήσει: της διάθεσης πτυχίων βασικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με δίδακτρα στη χώρα μας, η οποία θα οδηγήσει στην αποδυνάμωση του Δημόσιου Πανεπιστημίου, ιδίως των περιφερειακών ιδρυμάτων… Η Ανώτατη Εκπαίδευση στη χώρα μας, η ελληνική κοινωνία, οι νέοι μας, η ίδια η εξέλιξη των επιστημών, δεν ωφελείται από την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης.

[2] Η Συσπείρωση ήταν μέχρι τώρα η παράταξη του Σύριζα αλλά μετά την πρόσφατη διάσπαση του κόμματοςη πλειοψηφία της έχει ενταχθεί στη Νέα Αριστερά.

[3] Η ΔΗΠΑΚ ανέβηκε κατά 3,3% ενώ η Συνάντηση κατά 1,1% φτάνοντας αντίστοιχα στο 17% και στο 6%.