Ανακοίνωση από τον Τομέα Νεολαίας της Αριστερής Ανασύνθεσης και Νέων/Νέες για ένα Σύγχρονο Κομμουνιστικό Σχέδιο για την αναζωογόνηση του φοιτητικού κινήματος: η ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων, των οργάνων τους και της ΕΦΕΕ
Το τελευταίο διάστημα έχει ανοίξει ξανά η συζήτηση για την ανασυγκρότηση των δομών του φοιτητικού συνδικαλισμού και πιο συγκεκριμένα της ΕΦΕΕ. Η συζήτηση αυτή βέβαια δεν ανοίγει για πρώτη φορά ούτε στους κόλπους της αριστεράς, ούτε συνολικά στις φοιτητικές δυνάμεις, αλλά έχει μακρά ιστορία. Ιδιαίτερα οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής φοιτητικής αριστεράς έχουν διαχρονικά τοποθετηθεί πολλάκις επί του ζητήματος, ώστε να δώσουν μια σωστή κατεύθυνση. Η συζήτηση για την ΕΦΕΕ και για τις υπόλοιπες δομές του φοιτητικού κινήματος, αφορούσε στην πραγματικότητα πάντα το πως αυτές θα αξιοποιηθούν σωστά, ώστε να αποτελέσουν ένα όπλο στα χέρια του φοιτητικού κινήματος. Κάποια αξιακά σημεία για να επιτευχθεί αυτό είναι η σύγκληση Πανσπουδαστικού συνέδριου πολιτικής διαδικασίας και όχι κάλπης για την συγκρότηση της ΕΦΕΕ, να μηνυπάρξουν καταστατικές αλλαγές και η εκτελεστική λειτουργία του ΚΣ της ΕΦΕΕ να γίνεται στην βάση των αποφάσεων των Γενικών Συνελεύσεων και των κεκτημένων του φοιτητικού κινήματος στην βάση της αιρετότητας και της ανακλητότητας στο βαθμό που αυτές δεν υλοποιούνται. Αυτή άλλωστε η λογική, ήταν εκείνη που πάντα διαχώριζε την αντίληψη της ριζοσπαστικής αριστεράς, από αυτή της ΚΝΕ που ήθελε μια δομή για να μεταφέρει την κομματική της γραμμή ως απόφαση του φοιτητικού κινήματος, ή πόσο μάλλον της ΔΑΠ που ήθελε μια δομή που θα επικυρώνει την εκπαιδευτική αναδιάρθρωση. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή.
Οι περσινές φοιτητικές εκλογές αποτέλεσαν κομβικό σημείο για το φοιτητικό κίνημα, αφού επανακατοχύρωσαν τη δυνατότητα συλλογικής άρθρωσης του φοιτητικού συνδικαλισμού, ύστερα από το κλείσιμο των σχολών και την αναβολή των εκλογών εν μέσω πανδημίας. Οι εκλογές έγιναν ομαλά παρά τις κρατικές προκλήσεις και τα σχέδια διάφορων κέντρων στο κράτος, τη ΝΔ και τη ΔΑΠ για πλήρη αποδιάρθρωση τους. Σχέδια ανοιχτά εκφρασμένα τόσο από τον ίδιο το πρωθυπουργό σε προηγούμενο διάστημα όσο και από κύκλους της ΔΑΠ, που σε αρκετές σχολές δεν συμμετείχε στις εκλογές από πολιτική επιλογή παρόλο που διατηρεί δυνάμεις εκεί. Οι εκλογές όμως έγιναν και είχαν σημαντική μαζικότητα για τα δεδομένα της περιόδου, αποτυπώνοντας άνοδο των αριστερών δυνάμεων και σοβαρή πτώση των ΔΑΠ-ΠΑΣΠ. Και η ενόχληση της κυβέρνησης για αυτό, όπως και η βούληση επιτάχυνσης μίας κίνησης χτυπήματος του φοιτητικού συνδικαλισμού ήταν σαφείς, με τον Μητσοτάκη να ανακοινώνει την κατάργηση των φοιτητικών εκλογών με παρατάξεις, μέσω των ενιαίων ψηφοδελτίων, μία ημέρα μετά την ήττα των καθεστωτικών δυνάμεων στις φοιτητικές εκλογές.
Η ανασυγκρότηση των Φ.Σ. και των δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων δομών
Στο φόντο αυτό, για τις δυνάμεις της φοιτητικής αριστεράς και ειδικά αυτές των ΕΑΑΚ – ΑΡΕΝ το διακύβευμα της επόμενης περιόδου είναι πολλαπλό. Πρώτα από όλα, πρέπει να δοθούν όλες οι δυνάμεις για να αξιοποιηθεί αυτό το αποτέλεσμα για την μαζική ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων και των διαδικασιών τους (συνελεύσεις, ΔΣ) σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Αρχίζοντας άμεσα με τη μεγάλη μάχη ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία και γενικότερα ενάντια στο περαιτέρω προχώρημα κάθε πλευράς της αντιδραστικής εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης. Θέλουμε ενεργούς συλλόγους, που ασχολούνται με όλο το εύρος των σημερινών προβλημάτων και προχωράνε σε μαζικές συλλογικές δράσεις για αυτά. Με ζωντανές διαδικασίες και όργανα, με ακόμα πιο μαζική συμμετοχή φοιτητών και φοιτητριών, με συμμετοχή όλων των φοιτητικών παρατάξεων χωρίς λογικές «κόκκινων» συλλόγων ή ακόμα χειρότερα λογικές πλήρους γραφειοκρατικοποίησης (τύπου ΑΣΟΕΕ με ευθύνη της ΠΑΣΠ και πολλών μικρών νέων – πρώην ΤΕΙ - τμημάτων κυρίως της Βόρειας Ελλάδας με ευθύνη κυρίαρχα της ΔΑΠ). Τα σχέδια ΔΑΠ και ΠΑΣΠ για αποδιάρθρωση του φοιτητικού συνδικαλισμού και των συλλόγων πρέπει να ηττηθούν ολοκληρωτικά, να αναγκαστούν να επιστρέψουν στους υπαρκτούς συλλόγους, νομιμοποιώντας τους ακόμα περισσότερο στα μάτια όλων των φοιτητών και της κοινωνίας. Και για αυτό πρέπει να πιέζονται συνεχώς για τη στάση τους, χωρίς ταλαντεύσεις και «αριστερό» ελιτισμό σχετικά με αυτό.
Το ζήτημα, λοιπόν, και των τοπικών δευτεροβάθμιων δομών και της πανελλαδικής τριτοβάθμιας δομής εκπροσώπησης των φοιτητικών συλλόγων δεν μπορεί παρά να το βλέπουμε σε αυτό το πλαίσιο. Μια δομή όπως η ΕΦΕΕ, που θα κατοχυρώνει θεσμικά τους Φοιτητικούς Συλλόγους και θα επανανοηματοδοτεί τις Γενικές Συνελεύσεις καθώς εκείνες θα επηρεάζουν τους συσχετισμούς πανελλαδικά, έχει μόνο θετικά να προσφέρει στο φοιτητικό κίνημα. Αντίστοιχα όμως μπορεί να φέρει και τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής φοιτητικής αριστεράς σε καλύτερη θέση μάχης, αφού θα εκθέτει τα διαφορετικά πολιτικά σχέδια και την στάση των καθεστωτικών δυνάμεων ενάντια στα φοιτητικά συμφέροντα. Γι’ αυτό θέλουμε ενιαία δομή και μορφή συγκρότησης των φοιτητικών συλλόγων σε όλα τα επίπεδα και όχι παραταξιοποίηση και διασπάσεις συλλόγων με βάση κομματικά κριτήρια ή ακόμα χειρότερα την πλήρη διάλυση των συλλόγων και των δομών του φοιτητικού συνδικαλισμού. Κάτι τέτοιο μόνο τις δυνάμεις του κράτους και των καθεστωτικών παρατάξεων ευνοεί, αφού ρίχνει νερό στο μύλο της περαιτέρω απαξίωσης και τελικά της διάλυσης των συλλόγων και του φοιτητικού συνδικαλισμού. Είναι εντελώς κοντόθωρες οι όποιες «κινηματικές», «αυτόνομες», «αναρχικές» οπτικές επιχαίρουν για αυτό, θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο είναι χτύπημα της «γραφειοκρατικοποίησης» και προωθεί την αμεσοδημοκρατική λειτουργία. Δεν έχουν καμία σοβαρή εκτίμηση της συγκυρίας, της κίνησης του κράτους στο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά και του υπαρκτού συσχετισμού δύναμης. Και τελικά κάνουν την αδυναμία επιχείρημα. Αφού το όποιο ζήτημα γραφειοκρατικοποίησης δεν πρόκειται φυσικά να μας το «λύσει» το κράτος. Μόνο η ίδια η ενεργητική εμπλοκή του ζωντανού φοιτητικού δυναμικού στη λειτουργία και τις διαδικασίες των φοιτητικών συλλόγων μπορεί να το εξασφαλίσει. Και αυτό, πρώτα από όλα, απαιτεί υπαρκτούς και νομιμοποιημένους πλατιά συλλόγους με μαζική αναγνώριση και συμμετοχή!
Εξάλλου δεν υπάρχει μια εκ των προτέρων ταύτιση δομών με την γραφειοκρατία ή με την αντιγραφειοκρατία. Τις δομές που αξιοποιεί η αριστερά, από τους ΦΣ μέχρι την ΕΦΕΕ, το κάνει περιγράφοντας συγκεκριμένη λειτουργία και μορφή, ώστε να εξασφαλίζει και την υπεράσπιση των φοιτητικών συμφερόντων. Αυτό αδυνατούν να αντιληφθούν παραδείγματος χάριν οι δυνάμεις της αναρχίας γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις τις ωθεί στην μη συμμετοχή τους στις φοιτητικές εκλογές και σε ακραίες περιπτώσεις ακόμα και στις γενικές συνελεύσεις που υπό την οπτική τους είναι επίσης γραφειοκρατική μορφή πάλης.
Για αυτό το λόγο, θεωρούμε εκτός τόπου και χρόνου οποιαδήποτε τοποθέτηση δεν κινείται βάσει αυτής της εκτίμησης στη σημερινή συγκυρία. Γιατί ακριβώς σήμερα είναι εντελώς ορατός και υπαρκτός ένας κίνδυνος για τον οποίο προειδοποιούσαμε χρόνια και τον οποίο υποτιμούσαν κραυγαλέα και τότε οι δυνάμεις του «αναχωρητισμού» από την υπάρχουσα μορφή και δομή οργάνωσης του φοιτητικού συνδικαλισμού (κατ’ αντιστοιχία με αντίστοιχες απόψεις και για το εργατικό κίνημα και άλλα κινήματα).
Η κυβέρνηση της ΝΔ και τα αστικά κέντρα ξέρουν τι θέλουν στρατηγικά και δεν έχουν διστάσει να το πουν και δημόσια τα τελευταία χρόνια. Θέλουν «αποστειρωμένα» πανεπιστήμια χωρίς εκλογές, συλλόγους, παρατάξεις, αφίσες, ζωντανή πολιτική ζύμωση. Θέλουν η όποια συμμετοχή και εκπροσώπηση των φοιτητών να προκύπτει από ενιαία ψηφοδέλτια και ηλεκτρονικές εκλογές, χωρίς πολιτικά σχήματα και διάλογο. Θέλουν οι φοιτητικοί σύλλογοι να καταντήσουν απαξιωμένοι όπως σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, ως άλλο ένα «association» (συχνά με μειοψηφική συμμετοχή μόνο αριστερών φοιτητών) δίπλα στα υπόλοιπα φοιτητικά associations στα οποία διοχετεύεται η συμμετοχή και η ενεργητικότητα των φοιτητών/τριων με αποπολιτικοποιημένο τρόπο πλέον. Θέλουν Εθνικό Συμβούλιο Νεολαίας ή Φοιτητών με εκπροσώπηση κομματικών νεολαιών και άλλων «φορέων» νεολαίας και όχι δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια όργανα των ζωντανών φοιτητικών συλλόγων.
Απέναντι σε αυτή τη λογική είναι αναγκαία η ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων και του συντονιστικού τους σε περιόδους κινηματικής έξαρσης, αλλά δεν αρκεί. Και δεν αρκεί γιατί ένα συντονιστικό φοιτητικών συλλόγων δεν μπορεί να είναι μία «μόνιμη» και «διαρκής» δομή έκφρασης. Είναι μία κινηματική δομή που συγκροτείται εν μέσω της ανόδου και της κλιμάκωσης φοιτητικών κινητοποιήσεων. Ελλείψει αυτού κάθε μορφή «μόνιμου» συντονιστικού δεν μπορεί παρά να καταλήξει μία πιο στενή και «κομματική» μορφή έκφρασης, ακριβώς επειδή δεν εκφράζει ένα πλατιά κινητοποιούμενο δυναμικό, αλλά κάποιες (ή ακόμα χειρότερα μία μόνο) φοιτητικές παρατάξεις, σχήματα ή πολιτικούς χώρους. Και για αυτό τελικά, ανεξαρτήτως προθέσεων, καταντά μία πιο γραφειοκρατική λογική παρά την επίφαση της αμεσοδημοκρατίας. Αυτό έχει αποδείξει και η εμπειρία εδώ και χρόνια. Και αφορά και δυνάμεις των ΕΑΑΚ που υιοθετούν αυτή την άποψη, αλλά και της ΠΚΣ που φλερτάρει χρόνια με μία τέτοια λογική. Ούτε, λοιπόν, άμαζα «κινηματικά» συντονιστικά σε περιόδους ύφεσης των φοιτητικών κινητοποιήσεων, που εμπλέκουν ένα πρωτοπόρο δυναμικό μόνο, ούτε λογικές τύπου Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (στο πρότυπο του εργατικού ΠΑΜΕ) μπορούν να υποκαταστήσουν το έλλειμμα δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας συλλογικής οργάνωσης. Εμείς παλεύουμε για ουσιαστική ανασύνθεση των συλλογικών κοινωνικών πρακτικών μες το ελληνικό πανεπιστήμιο, ανασυγκρότηση των διαδικασιών και των οργάνων των φοιτητικών συλλόγων και του κινήματός τους σε όλα τα επίπεδα, από τη βάση των συλλόγων έως και τη συγκρότηση αντιπροσωπευτικών οργάνων (δευτεροβάθμια, ΕΦΕΕ). Η ευθύνη όλων, και ειδικότερα της φοιτητικής Αριστεράς και των κύριων δυνάμεών της, θα κριθεί στην αναμέτρηση με αυτό το κεντρικό καθήκον για την ανασύσταση του φοιτητικού συνδικαλισμού και του φοιτητικού κινήματος σε νέα βάση.
Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση για τις δομές του φοιτητικού κινήματος και για την ΕΦΕΕ πιο συγκεκριμένα, δεν θα έπρεπε να ιδωθεί μέσα από τη μυωπική οπτική της αντιπαράθεσης συσχετισμών εντός ΕΑΑΚ-ΑΡΕΝ, αλλά γύρω από την φυσιογνωμία που πρέπει να έχει μια ριζοσπαστική αριστερή τοποθέτηση εντός πανεπιστημίου και την ανάγκη να δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις σε σχέση με την οργάνωση του φοιτητικού κινήματος. Έτσι τίθεται το βασικό ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε. Πρέπει το φοιτητικό κίνημα να έχει μια δομή που θα του επιτρέπει να υπερβαίνει τον αντικειμενικό του πολυκατακερματισμό σε επί μέρους Φοιτητικούς Συλλόγους; Άποψή μας είναι πως ναι. Για αυτό τον λόγο η πρόκληση για τις δυνάμεις των ΕΑΑΚ-ΑΡΕΝ δεν είναι αν θα επικρατήσει η μία ή η άλλη άποψη για την ΕΦΕΕ, αλλά αν μπορεί να αποτυπωθεί μια συμφωνία γύρω από ένα σχέδιο πανελλαδικής πολιτικής έκφρασης του φοιτητικού κινήματος.
Το άμεσο και επείγον καθήκον είναι να ξεσπάσουν μαζικές συλλογικές κινητοποιήσεις ενάντια στο επιθετικό προχώρημα της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης και κάθε απόπειρα εγκατάστασης της πανεπιστημιακής αστυνομίας στις σχολές. Ο Μητσοτάκης και η Κεραμέως περιγράφουν γλαφυρά το πανεπιστήμιο που θέλουν, ένα πανεπιστήμιο ακόμα πιο υποταγμένο στις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων, με τάσεις «έμμεσης» ιδιωτικοποίησης, ελεγχόμενο πλήρως από συμβούλια ιδρυμάτων και με εξωπανεπιστημιακά μέλη – τεχνοκράτες, πρυτάνεις που ορίζονται από αυτά και όχι μέσω εκλογών, εκπροσώπηση των φοιτητών/τριων μέσω ενιαίων ψηφοδελτίων, σύνδεση της χρηματοδότησης με την αξιολόγηση, διάλυση της δωρεάν στέγασης, μείωση των δωρεάν συγγραμμάτων με την εισαγωγή σταδιακά ηλεκτρονικών σημειώσεων κλπ. Είναι ώρα συναγερμού για την υπεράσπιση του δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου, ενάντια στην έμμεση ή άμεση ιδιωτικοποίηση πτυχών του και τις ακόμα πιο αντιδημοκρατικές αλλαγές στη λειτουργία του. Όλοι και όλες δίνουμε τη μάχη μαζικά ενάντια στην καταστολή και τον αυταρχισμό, ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση. Για ένα πανεπιστήμιο δημόσιο, δωρεάν και δημοκρατικό, για πτυχία με δικαιώματα που να εξασφαλίζουν την εργασιακή προοπτική, με δημόσιες και δωρεάν παροχές σε σίτιση, στέγαση, συγγράμματα και μεταφορές, με ανθρώπινους ρυθμούς σπουδών ενάντια στην εντατικοποίηση και την καθηγητική αυθαιρεσία.
Ένα σχόλιο για την απόπειρα ξαναγραψίματος της ιστορίας
Στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης υπάρχουν και τοποθετήσεις που επιχειρούν εργαλειακά να «ξαναγράψουν την ιστορία» της ΕΦΕΕ και των ΕΑΑΚ για να δικαιώσουν την άποψή τους. Η ιστορία και η εμπειρία, όμως, πρέπει να είναι πηγή άντλησης πραγματικών συμπερασμάτων και όχι αντικείμενο αλλοίωσης για να δικαιωθεί δογματικά εκ των υστέρων κάποια άποψη. Θυμίζουμε, λοιπόν, ότι κανένα πανσπουδαστικό συνέδριο δεν «διαλύεται το 1995 από τις δυνάμεις της ΕΑΑΚ όπου αντιπροτείνουν τα συντονιστικά των συλλόγων σαν εναλλακτική πρόταση οργάνωσης του κινήματος». Σε αυτό το πανσπουδαστικό συνέδριο έγινε ανοιχτή απόπειρα από τις καθεστωτικές δυνάμεις να θέσουν ζήτημα καταστατικών αλλαγών στην ΕΦΕΕ, στην κατεύθυνση κατάργησης της αποφασιστικής πρωτοκαθεδρίας των πρωτοβάθμιων συλλόγων. Μία αντιδραστική αλλαγή που προφανώς δεν μπορούσε να γίνει ανεκτή και ορθά ομόφωνα τα ΕΑΑΚ αντιτάχθηκαν σε αυτή την κίνηση. Δεν υπήρξε όμως ποτέ μία κίνηση γενικής και επί της αρχής εναντίωσης των ΕΑΑΚ στην πραγματοποίηση πανσπουδαστικού συνεδρίου και εκλογής νέου ΚΣ της ΕΦΕΕ από αυτό. Ας μην ξεχνά κανείς/καμία άλλωστε ότι σε επόμενη απόπειρα πραγματοποίησης πανσπουδαστικού συνεδρίου το 2000 στη φοιτητική εστία του ΕΜΠ δεν ήταν τα ΕΑΑΚ που παρακώλυσαν τελικά την διεξαγωγή του. Αντιθέτως, ήταν η κυβερνητική τότε ΠΑΣΠ που εξαρχής δεν συμμετείχε προσπαθώντας να το σαμποτάρει (διοργανώνοντας μάλιστα τις ίδιες μέρες και μία άλλη διαδικασία της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ). Και η οποία εμφανίστηκε με λίγους εκπροσώπους της μόνο όταν άρχισε να διαμορφώνεται ένα κλίμα πραγματοποίησής του από τις υπόλοιπες παρατάξεις και τα ΕΑΑΚ. Και εμφανίστηκε ακριβώς για να διασφαλίσει τελικά ότι δεν θα γίνει, κάτι που δυστυχώς κατάφερε με την προκλητική στάση της. Το να θεωρεί κανείς «νίκη του κινήματος και της αμεσοδημοκρατικής λογικής» την ανοιχτή προσπάθεια της κυβερνητικής ΠΑΣΠ να διαλύσει το συνέδριο και την ΕΦΕΕ θα ήταν τουλάχιστον αστείο. Πάντως, τα ΕΑΑΚ τότε όχι απλώς δεν θεώρησαν κάτι τέτοιο, αλλά, παρά την εσωτερική ταλάντευση και τις υπαρκτές διαφωνίες εντός τους, αποφάσισαν να συμμετέχουν τελικά στο συνέδριο μετά από πανελλαδική διαδικασία των σχημάτων σε αμφιθέατρο των Μεταλλειολόγων. Και φυσικά δεν μπορούμε παρά να θυμίσουμε ότι σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης η ΕΦΕΕ δεν έγινε ποτέ εμπόδιο στην ανάπτυξη φοιτητικών κινητοποιήσεων και καταλήψεων ακόμα και όταν η πλειοψηφία στο ΚΣ ήταν ανοιχτά ή συγκαλυμμένα αντίθετη με αυτές. Ούτε στις καταλήψεις ενάντια στο ν.815 το 1979, όπου η τότε πλειοψηφία της ΕΦΕΕ των ΠΣΚ (ΚΝΕ) και ΠΑΣΠ είχαν αρνητική στάση, ούτε το 1987 (όπου μάλιστα για ένα διάστημα συγκροτήθηκε και «κόκκινη» πλειοψηφία στο ΚΣ της ΕΦΕΕ με τη σύμπλευση της ΚΝΕ, που διαφωνούσε πλέον ανοιχτά με τη στάση του ΚΚΕ τότε, με τις Αριστερές Συσπειρώσεις Φοιτητών και τις δυνάμεις του Ρήγα). Δεν ξεχνάμε ότι το μπλοκ της επαναστατικής Αριστεράς και των δυνάμεων του Ρήγα που αμφισβήτησε την κυβερνητική προσπάθεια απαγόρευσης της πορείας του Πολυτεχνείου να πάει προς την πρεσβεία των ΗΠΑ το 1980 με αποτέλεσμα να υπάρξουν δύο νεκροί, ο Ιάκωβος Κουμής και η Σταματίνα Κανελλοπούλου, ήταν μπλοκ της «μειοψηφίας του ΚΣ της ΕΦΕΕ» και η επιλογή αυτή δεν ήταν καθόλου τυχαία. Ας μην συνεχίζει, λοιπόν, κανείς και καμία να κάνει την αδυναμία επιχείρημα. Το φοιτητικό κίνημα όταν έβγαινε μπροστά καμία «γραφειοκρατική» δομή δεν το σταμάτησε, αντιθέτως ανάγκαζε ενίοτε και το ΚΣ της ΕΦΕΕ να σύρεται σε στήριξη των κινητοποιήσεων παρά τη θέλησή του πιθανώς. Έχουμε εμπιστοσύνη στη δύναμη του αγωνιζόμενου κόσμου και ρίχνουμε όλες τις δυνάμεις μας στην προσπάθεια μαζικής απεύθυνσης σε αυτό. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.