Συντονισμός δράσης και διαλόγου κομμουνιστικών δυνάμεων
Την ανάγκη συντονισμού της δράσης και ουσιαστικού διαλόγου για τα ζητήματα τόσο του κινήματος όσο και της συγκρότησης μετώπου αλλά και του κομμουνιστικού προγράμματος και κόμματος της εποχής υπογραμμίζουν οι πέντε οργανώσεις - πολιτικές κινήσεις της κομμουνιστικης αριστεράς, οι οποίες δίνουν στη δημοσιότητα κείμενο κοινής ανακοίνωσης. Στο κείμενο υπογραμμίζεται η ανάγκη να γίνουν τολμηρές υπερβάσεις, επειδή η Ελλάδα και η αριστερά βρίσκονται σε κρίσιμα και δύσκολα σταυροδρόμια. Πρόκειται, όπως αναφέρεται, για έναν ανοιχτό συντονισμό, δηλαδή για μια πρωτοβουλία η οποία φιλοδοξεί να συμπεριλάβει και άλλες δυνάμεις που θα συμφωνούν με την προσπάθεια και την ανάγκη κοινής αναζήτησης και δράσης. Οι πέντε οργανώσεις - πολιτικές κινήσεις είναι η Αριστερή Ανασύνθεση, η Κίνηση Κομμουνιστών Εργατικός Αγώνας, η Παρέμβαση, το Σύγχρονο Κομμουνιστικό Σχέδιο και ο Σύλλογος Γ. Κορδάτος.
1. Οι πολιτικές οργανώσεις που συνυπογράφουμε αυτή την ανακοίνωση κινούμαστε από την κοινή πεποίθηση ότι το εργατικό και λαϊκό κίνημα, η ριζοσπαστική αριστερά και οι κομμουνιστικές δυνάμεις βρίσκονται μπροστά σε κρίσιμα και δύσκολα σταυροδρόμια, στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
Η σημερινή κατάσταση
2. Μετά τη δομική κρίση του 2008, το κεφάλαιο και ο ιμπεριαλισμός ανεβάζουν την επιθετικότητά τους σε όλα τα επίπεδα: Προετοιμάζουν πολέμους μέσα από την όξυνση των ανταγωνισμών, βαθαίνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των μικρομεσαίων στρωμάτων, χτυπούν τα δημοκρατικά, εργασιακά δικαιώματα και τις ελευθερίες, εντείνουν την καταπίεση, προωθούν αντιδραστικές και σκοταδιστικές αντιλήψεις, καταπιέζουν μικρότερα έθνη και εθνότητες, τις γυναίκες, τους μετανάστες, τη νεολαία, καταστρέφουν το περιβάλλον.
3. Πατώντας πάνω στα αντιδραστικά κεκτημένα του νεοφιλελευθερισμού, αναπτύσσεται ένα αντιδραστικό, ακροδεξιό και εθνικιστικό ρεύμα, που εμφανίζεται ως «αντισυστημικό», ενώ αποτελεί την πιο σκοτεινή όψη του συστήματος. Εντός του, επανεμφανίζονται τα παλιά τέρατα: ο φασισμός και ναζισμός.
4. H εποχή μας είναι εποχή εμφάνισης ποιοτικά νέων παραγωγικών δυνάμεων, δυνητικά επαναστατικών για την παραγωγή πλούτου για τον λαό και την απελευθέρωση χρόνου εντός και εκτός της εργασίας. Ο καπιταλισμός, ειδικά στην περίοδο της κρίσης του, όχι μόνο δεν μπορεί να αξιοποιήσει επαρκώς τις κατακτήσεις της επιστήμης, της εργασίας και του πολιτισμού αλλά τις ιδιοποιείται, τις διαστρέφει και τελικά τις στρέφει ενάντια στη σύγχρονη εργατική τάξη, τη νεολαία και τα φτωχά μεσαία στρώματα. Οι νέες και συνεχώς εξελισσόμενες παραγωγικές δυνάμεις, οι οξυμένες αντιθέσεις και αντιφάσεις τους με τις καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις, οι ίδιοι οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, παράλληλα με τις μεγάλες δυσκολίες, εμπεριέχουν και εκφράζουν ταυτόχρονα τις σύγχρονες δυνατότητες για μια βαθιά πολιτική και πολιτιστική επανάσταση στην εργασία, στη γενικότερη οργάνωση της ζωής του εργάτη-δημιουργού. Μπορούν να τροφοδοτήσουν μεγάλες κοινωνικές αναμετρήσεις, ώστε το εξαιρετικά επίκαιρο δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» να αποκτά υλική υπόσταση, να γίνεται υπόθεση των εργατικών και λαϊκών δυνάμεων.
5. Στην Ελλάδα, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα βίωσαν και βιώνουν πολύ βαθύτερα την καπιταλιστική κρίση, την αντεργατική και αντιδημοκρατική επιθετικότητα του κεφαλαίου, τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τις πολεμικές προετοιμασίες. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όχι μόνο δεν προωθεί την «έξοδο», αλλά εμπέδωσε τα μνημόνια, υποτάχθηκε πλήρως στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ, βαθαίνοντας την εκμετάλλευση και την κερδοφορία ειδικά των πολυεθνικών μονοπωλίων, ενώ πρόσθεσε και μια νέα αμερικανοκρατία. Προωθεί τις επιδιώξεις της ελληνικής ολιγαρχίας στα Βαλκάνια, η οποία, υπό τη σκέπη των ΗΠΑ, επιχειρεί να ανακτήσει κάποιες θέσεις, όπως δείχνει η Συμφωνία των Πρεσπών. Η συμφωνία αυτή δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει οι εθνικισμοί των βαλκανικών αστικών τάξεων, κυρίως γιατί είναι ενταγμένη στους ευρύτερους νατοϊκούς και ευρωενωσιακούς σχεδιασμούς, παρά ορισμένα θετικά σημεία της.
6. Την ίδια στιγμή, ο τουρκικός καπιταλισμός είναι πιο ισχυρός σήμερα. Διεκδικώντας ηγετικό ρόλο στην περιοχή αυξάνει την επιθετικότητά του, τις απειλές πολέμου, προβάλλει αναθεωρητικές διεκδικήσεις. Ταυτόχρονα, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός μέσω του άξονα Ισραήλ - Αιγύπτου - Κύπρου, στον οποίο συμμετέχει ενεργά ο ελληνικός καπιταλισμός, εντείνει την παρέμβασή του στην Ανατολική Μεσόγειο για τον έλεγχο ειδικά των πηγών και δικτύων μεταφορών ενέργειας. Σε αυτό το τοπίο δημιουργούνται σοβαροί κίνδυνοι για την έναρξη πολεμικών αναμετρήσεων στην περιοχή μας.
7. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, αναπτύσσεται και στην Ελλάδα το ακροδεξιό ρεύμα, αλλά και ο νεοφασισμός, όπως έδειξαν και οι καταλήψεις στα σχολεία. Η Ν.Δ. επιχειρεί να ενσωματώσει τον εθνικισμό. Έτσι, όχι μόνο επεκτείνει την επίδραση των ιδεών της ακροδεξιάς, αλλά διευκολύνει την ανάδυση ενός ρεύματος στην ελληνική κοινωνία και μάλιστα στα λαϊκά στρώματα το οποίο συμπυκνώνει και εκφράζει όλα τα αντιδραστικά ιδεολογήματα που συγκροτούν τον φασιστικό λόγο: «νόμος και τάξη», ακραίος εθνικισμός, ρατσισμός, περιφρόνηση στους «αδύναμους» ή τους «διαφορετικούς», σεξισμός, θρησκοληψία, περιφρόνηση της παιδείας και του μορφωτικού αγαθού κ.ά.
8. Σε αυτή την αντιφατική κατάσταση, αναπτύχθηκαν και θα αναπτύσσονται ημιαυθόρμητοι εργατικοί, κοινωνικοί και λαϊκοί αγώνες αντίστασης, όπως δείχνει και ο αγώνας των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία. Μέσα σε αυτούς τους κοινωνικούς αγώνες θα γεννηθούν τα σπέρματα από το μέλλον που θα συναντήσουν τις καλύτερες επαναστατικές παραδόσεις και κατακτήσεις του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος. Όμως, το παρελθόν της ήττας βαραίνει ακόμη πάνω στο παρόν. Βαραίνει η στρατηγική κρίση του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος από τις καταρρεύσεις και ανατροπές της σοσιαλιστικής απόπειρας του προηγούμενου αιώνα. Βαραίνουν δεκαετίες ρεφορμιστικής και συστημικής πολιτικής στην αριστερά, μαζί με τον σεχταρισμό και τον αριστερισμό. Σε όλα αυτά προστέθηκε και η ήττα των μεγάλων αντιμνημονιακών αγώνων, τους οποίους η αριστερά, ειδικά η κομμουνιστική, εξαιτίας της αδυναμίας και των ανεπαρκειών της απέτυχε να αξιοποιήσει.
9. Οι σημερινές εργατικές και λαϊκές αντιστάσεις είναι ακόμη κατακερματισμένες, ανεπαρκείς και χωρίς σαφή προοπτική, διότι, πέρα από τις αντικειμενικές δυσκολίες, καθορίζονται από την έλλειψη επαναστατικού προγράμματος και προσανατολισμού. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης είναι επείγουσα και δεν αφορά αποκλειστικά κάποιον πολιτικό φορέα ή κάποιους «ειδικούς». Πρόκειται για μια διαδικασία που πρέπει να εξελιχθεί μέσα στην ανάπτυξη της δράσης, ανοιχτά μέσα στην εργατική τάξη και το λαό. Εκεί θα δώσει καθένας τη συνεισφορά του.
10. Οι ηγεσίες και η πολιτική του ΚΚΕ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και της ΛΑΕ, για διαφορετικούς λόγους και παρά την προσφορά και τους αγώνες τους, δεν ανταποκρίνονται σε αυτό το καθήκον, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς στις πρόσφατες αναμετρήσεις. Αδυνατούν να συλλάβουν τη νέα κατάσταση. Συνεχίζουν χωρίς ουσιαστική αυτοκριτική της πορείας τους. Γενικά, στην αριστερά κυριαρχεί ο σεχταρισμός μαζί με τον οπορτουνισμό, σε ορισμένες περιπτώσεις ο αρχηγισμός και ο κοινοβουλευτισμός. Αναπτύσσεται ένας ενδοαριστερός «εμφύλιος» που φτάνει μέχρι και σε φαινόμενα βίας. Από την άλλη, ο αναρχικός και αντιεξιουσιαστικός χώρος, παρά τη συμμετοχή τμημάτων του σε συνδικαλιστικούς και αντικατασταλτικούς αγώνες, δεν μπορεί συνολικά να ξεφύγει από την υποτίμηση της πολιτικής, προγραμματικής και οργανωτικής συγκρότησης και σε όψεις του, από τον φετιχισμό της βίας και μια μηδενιστική αντικοινωνική στάση.
Για την αντιστροφή και υπέρβαση της κατάστασης
11. Είναι αναγκαίο ένα αποφασιστικό και μαχητικό βήμα αντιστροφής και υπέρβασης. Είναι η ώρα για μια νέα συσπείρωση δυνάμεων· που θα συμβάλλει στην προγραμματική ανασύνθεση της κομμουνιστικής και επαναστατικής αριστεράς· που θα προωθεί ως στρατηγική, τη ρήξη και την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού. Με μαχόμενη κριτική αποτίμηση για την ιστορική πορεία του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, χωρίς να ισοπεδώνεται η προσφορά του. Με στόχο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ένα σύγχρονο κομμουνιστικό κόμμα αντάξιο της εποχής μας, με βασικό καθήκον την ανασυγκρότηση του διεκδικητικού κινήματος και της αριστεράς ώστε να ανακοπεί η πορεία διάλυσης. Για να ανοίξει η συζήτηση για την επόμενη μέρα, μπροστά στους υπάρχοντες αριστερούς φορείς, ώστε να τεθούν και να τεθούμε όλοι προ των ευθυνών μας.
12. Η συσπείρωση των κομμουνιστικών δυνάμεων είναι αναγκαίος αλλά όχι επαρκής όρος για την αντιστροφή της κατάστασης. Το γεγονός ότι οι πρωτοπόρες δυνάμεις οφείλουν να προωθούν τη στρατηγική τους δεν σημαίνει ότι παραιτούνται από τα μέτωπα, από άξονες συσπείρωσης και κοινής δράσης με ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις για τα προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα τον λαό και τη χώρα. Γι’ αυτό απαιτείται μια πορεία δημιουργίας ενός σύγχρονου εργατικού και λαϊκού κοινωνικοπολιτικού μετώπου που θα υπερασπίζεται τις κατακτήσεις και θα διεκδικεί τα σύγχρονα δικαιώματα των εργαζομένων, του λαού και της νεολαίας, προωθώντας τη ρήξη και ανατροπή της επίθεσης του καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού και του φασισμού. Σε αυτό το μέτωπο, οι πρωτοπόρες δυνάμεις οφείλουν να συνδέουν τον αντιιμπεριαλιστικό και δημοκρατικό αγώνα με το ταξικό και αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο του, όπως και αντίστροφα, να συμβάλλουν έτσι ώστε ο αντικαπιταλιστικός αγώνας να εκφράζεται με τις σύγχρονες αντιιμπεριαλιστικές και δημοκρατικές αιχμές του. Ένα τέτοιο μέτωπο δεν έρχεται σε σύγκρουση, αντίθετα ενισχύει τις προσπάθειες για ένα σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα, τροφοδοτεί την επαναστατική προοπτική. Ταυτόχρονα, ένα τέτοιο μέτωπο δεν μπορεί να είναι μόνο κοινωνικό. Είναι αναγκαία μια πολιτική συμμαχία των ανατρεπτικών αριστερών δυνάμεων· που θα συσπειρώσει δυνάμεις ενάντια στον διπολισμό γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Ν.Δ., αλλά και ενάντια στην ακροδεξιά και τον νεοφασισμό· που θα δώσει νέα πνοή στο μαζικό κίνημα, θα συμβάλει σε νίκες και κατακτήσεις, τις οποίες τόσο ανάγκη έχει ο λαός και η νεολαία.
13. Ένα τέτοιο μέτωπο χρειάζεται ένα πρόγραμμα πάλης με βάση τους παρακάτω βασικούς άξονες:
– Κατάργηση όλων των μνημονιακών νόμων, ουσιαστικές αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και λαϊκό εισόδημα, με σταθερές εργασιακές σχέσεις και μείωση του χρόνου εργασίας, προοδευτική φορολογία και προστασία της λαϊκής κατοικίας.
– Παύση πληρωμών, διαγραφή του δημόσιου χρέους, διαγραφή-ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους των λαϊκών στρωμάτων.
– Εθνικοποίηση των τραπεζών και των στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων με δημοκρατικό, εργατικό και κοινωνικό έλεγχο.
– Έξοδος από ευρώ και Ε.Ε., λαϊκή κυριαρχία στη νομισματική πολιτική και σε όλους τους τομείς, στην οικονομία, την πρόνοια, την άμυνα, τη δημόσια περιουσία.
– Ειρήνη και ισότιμη συνεργασία των λαών σε Βαλκάνια, Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Έξοδος από το ΝΑΤΟ, έξω οι βάσεις. Όχι στη νατοϊκή Συμφωνία των Πρεσπών και στον άξονα με ΗΠΑ - Ισραήλ - Αίγυπτο.
– Υπεράσπιση και διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των εργατικών λαϊκών ελευθεριών, αποφασιστική αντιφασιστική πάλη.
– Δημόσια και δωρεάν υγεία, παιδεία και ασφάλιση για όλους.
– Υπεράσπιση των μικρομεσαίων στρωμάτων και της μικρομεσαίας αγροτιάς.
– Στήριξη των δικαιωμάτων των νέων εργαζόμενων, των φοιτητών και μαθητών, των γυναικών και όλων των καταπιεζόμενων ομάδων.
– Υπεράσπιση των προσφύγων και των μεταναστών.
– Προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος από την καταστροφή χάριν του κέρδους.
Στο μαζικό κίνημα
14. Τόσο οι πρωτοπόρες πολιτικές δυνάμεις όσο και το μέτωπο δοκιμάζονται, κρίνονται και υπηρετούν το μαζικό κίνημα. Από αυτή τη σκοπιά, για να αναπτυχθούν μαζικοί, νικηφόροι εργατικοί αγώνες, είναι αναγκαίο να εξοπλιστεί το ταξικό συνδικαλιστικό εργατικό κίνημα με ένα σύγχρονο πρόγραμμα διεκδικήσεων για τον μισθό, τον χρόνο και τις σχέσεις εργασίας, τις ιδιωτικοποιήσεις, τη δημοκρατία στους χώρους εργασίας κ.α. Χρειάζεται μετωπική συσπείρωση των αγωνιζόμενων, ταξικών δυνάμεων για μια μαζική, ενωτική και ανεξάρτητη εργατική ταξική κίνηση που θα συμβάλλει σε πλατιά αγωνιστικά σχήματα στους κλάδους και τις επιχειρήσεις. Θα συμβάλλει στην ενότητα των διάσπαρτων δυνάμεων σε ένα αγωνιστικό ταξικό δίκτυο ανυπότακτων συνδικάτων, το οποίο θα υπερβαίνει τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία και θα αντιπαλεύει τον ρεφορμισμό, χωρίς αποχωρήσεις και περιχαρακώσεις από την πλατιά βάση του υπάρχοντος συνδικαλιστικού κινήματος.
15. Απέναντι στην ανάπτυξη των πολεμικών κινδύνων και του εθνικισμού, χρειάζεται η ενωτική πάλη ενάντια στη σύγχρονη αμερικανοκρατία, τον ευρωατλαντικό άξονα και την κυβερνητική πολιτική, χωρίς υποκλίσεις σε άλλους ιμπεριαλισμούς. Η πάλη αυτή θα είναι αποτελεσματική εάν εμπνέεται από τον ευρύτερο αγώνα για εθνική ανεξαρτησία με σαφή αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό, για λαϊκή κυριαρχία με εργατική ηγεμονία και για ισότιμη διεθνιστική συνεργασία των λαών. Σε αυτή την πάλη, οι πρωτοπόρες δυνάμεις οφείλουν να συνδέουν τον πατριωτισμό με τον ταξικό διεθνισμό και αντίστροφα, ενάντια και στον αστικό κοσμοπολιτισμό και στον αστικό εθνικισμό. Σε αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει ο Πανελλαδικός Αντιπολεμικός Κινηματικός Συντονισμός, ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται η κοινή δράση όλων των αντιπολεμικών συλλογικοτήτων και η δημιουργία ενός ενωτικού μαζικού κινήματος για την προάσπιση της ειρήνης.
16. Απαιτείται η μετωπική προάσπιση και ανάπτυξη των δημοκρατικών, συλλογικών και ατομικών ελευθεριών από την ακροδεξιά επιθετικότητα και τη φασιστική απειλή, από τη μόνιμη αντιδημοκρατική «εκτροπή» με κοινοβουλευτικό μανδύα. Γι’ αυτό χρειάζεται η κοινή μετωπική δράση όλων των αντίστοιχων δημοκρατικών και αντιφασιστικών συλλογικοτήτων, η αποφασιστική απομόνωση του νεοφασισμού από το μαζικό κίνημα και η δημιουργία μιας πλατιάς δημοκρατικής αντιφασιστικής κίνησης μετωπικού χαρακτήρα.
17. Από τις βασικές προτεραιότητες είναι η συμβολή στην ανάπτυξη του κινήματος της νεολαίας, η οποία δέχεται μεγάλες επιθέσεις στην εργασία, αλλά και στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, στον στρατό και στον πολιτισμό. Είναι εμφανής η ανάγκη για μια μετωπική κοινωνική και πολιτική πρωτοβουλία νεολαίας που να επιχειρεί να αναμετρηθεί με το σύνολο των πεδίων του νεολαιίστικου κινήματος.
Στις πολιτικές και εκλογικές μάχες
18. Οι σημερινές συνθήκες, οι κίνδυνοι, η κατάσταση στο κίνημα, αλλά και οι νέες δυνατότητες έχουν ανάγκη από την κοινή δράση και την πολιτική συνεργασία όλων των αριστερών και κινηματικών δυνάμεων πρώτα απ’ όλα στο μαζικό κίνημα αλλά, όπου είναι δυνατόν, και στις εκλογικές μάχες. Με ένα αριστερό ριζοσπαστικό πρόγραμμα πάλης, με ισότιμη συλλογική έκφραση και με τις νεότερες γενιές μπροστά. Σήμερα απαιτείται η δημιουργία και ενίσχυση ενός μαζικού ενωτικού ρεύματος για:
– Μετωπικά δημοτικά και περιφερειακά σχήματα και λαϊκά μαχητικά ψηφοδέλτια, για την ανάπτυξη αγώνων στις πόλεις, για την επίδραση στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, με τη συνεργασία των αριστερών δυνάμεων πριν αλλά και μετά τις εκλογές.
– Μια μαχητική μαζική και εκλογική κίνηση υπέρ της εξόδου από ευρώ και Ε.Ε., με αριστερή, ανεξαρτησιακή και διεθνιστική κατεύθυνση, ενάντια τόσο στο νεοφιλελεύθερο φιλο-Ε.Ε. όσο και στο ακροδεξιό «ευρωσκεπτικιστικό» μέτωπο.
– Μια αντίστοιχη ενωτική και αριστερή ανατρεπτική κατεύθυνση σε περίπτωση πρόωρων εθνικών εκλογών.
19. Αντιλαμβανόμαστε τα καθήκοντα που απορρέουν από αυτές τις στοχεύσεις και τις αντίστοιχες διαδικασίες οικοδόμησής τους σε συνδυασμό με τα καθήκοντα που αναδεικνύονται από τη σημερινή περίοδο. Οι υπογράφοντες έχουμε το δικό μας μερίδιο ευθυνών για τη σημερινή κατάσταση της κομμουνιστικής και ριζοσπαστικής αριστεράς. Παρά τις προγραμματικές μας διαφορές, ενώνουμε ισότιμα τις δυνάμεις μας σε έναν ανοιχτό συντονισμό δράσης και διαλόγου κομμουνιστικών δυνάμεων με στόχο πρωτίστως την ανασύνθεση του κομμουνιστικού προγράμματος, που θα συμβάλει στην ανασυγκρότηση και τη συσπείρωση της ριζοσπαστικής αριστεράς καθώς και στην αναγέννηση του μαζικού κινήματος στη χώρα μας.
20. Η πορεία αυτή είναι μακριά και δύσκολη. Αλλά κάθε πορεία ξεκινά με ένα μικρό βήμα προς τα μπρος.
Αθήνα, 18 Ιανουαρίου 2019
Αριστερή Ανασύνθεση
Κίνηση Κομμουνιστών Εργατικός Αγώνας
Παρέμβαση
Σύγχρονο Κομμουνιστικό Σχέδιο
Σύλλογος Γ. Κορδάτος