Βλέποντας για ένα ακόμη καλοκαίρι καταστροφικές πυρκαγιές, αναρωτιέται κανείς πότε επιτέλους θα σταματήσει αυτός ο εφιάλτης, πότε θα σταματήσουμε να θρηνούμε θύματα, κατεστραμμένες περιουσίες και φυσικό περιβάλλον. Θα ήταν αφέλεια να αναζητήσουμε την πηγή των τόσων πυρκαγιών απλά σε αμέλειες – πόσο μάλλον μόνο σε φυσικές καταστροφές – ενώ μπορούμε απλώς να δούμε τι γίνεται τα επόμενα χρόνια σε αρκετές καμένες δασικές περιοχές ανά την Ελλάδα. Και αφού δούμε τι γίνεται σε αυτές, θα κατανοήσουμε ότι η κοινωνία δομείται με αυτόν ακριβώς τον τρόπο: με την ατιμωρησία, την υποκρισία και τις διευκολύνσεις. Εκεί θα συναντήσουμε πολλές διαφορετικές ευθύνες αλλά όλες έχουν ένα κοινό παρονομαστή: το κράτος και την προτεραιοποίηση των κερδών.

–Ευθύνεςπου δεν υπάρχει το αναγκαίοπλαίσιο προστασίαςδασικών και θαλάσσιων περιοχών και τονομοθετικό πλαίσιοπου να απαγορεύει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, τις επενδύσεις και τα σχέδια ανάπλασης σε καμένες περιοχές, ακόμα και αν αυτά είχαν σχεδιαστεί πριν τις πυρκαγιές. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της Πάρνηθας, της Εύβοιας και της Αιτωλοακαρνανίας, περιοχές οι οποίες έχουν κατακλυστεί από ανεμογεννήτριες, λίγο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές. Και φυσικά η διαχρονική ιστορία της καταπάτησης καμένων δασικών εκτάσεων, της αυθαίρετης δόμησης που σε επόμενο χρόνο νομιμοποιείται σταδιακά με νομοθετικές ρυθμίσεις, της αλλαγής προς το χειρότερο των θεσμικών ρυθμίσεων προστασίας δασικών εκτάσεων και ελεύθερων χώρων μέσα στον αστικό ιστό (βλ. πρόσφατα την αλλαγή προς το χειρότερο με το Π.Δ. προστασίας του Υμηττού και τον σχεδιασμό τσιμεντοποίησης με την «ανάπλαση» στην ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη κλπ.)

–Ευθύνεςπου δεν υπάρχειπρόληψη και μέριμναδιότι αυτά κοστίζουν. Οι αντιπυρικές ζώνες και η πυροπροστασία είναι πλήρως εξαφανισμένες στις περισσότερες δασικές περιοχές. Παράλληλα, οι δρόμοι είναι δύσβατοι, στενοί και συχνά οι αναπλάσεις των μεγάλων έργων δεν προβλέπουν τη διέλευση πυροσβεστικών οχημάτων, γιατί απλώς δεν είναι υποχρεωμένες από τη σύμβαση. Παράδειγμα σε αυτό το τελευταίο, είναι οι πρόσφατα κατασκευασμένες γέφυρες στη Ζήρια, που παρόμοιες υπάρχουν σε μεγάλο μήκος του οδικού άξονα (π.χ. Ψαθόπυργος). Τέλος, το κακοσυντηρημένο δίκτυο γραμμών της ΔΕΔΔΗΕ αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιδείνωσης των πυρκαγιών.

–Ευθύνεςπου ιεραρχείται ηκατασταλτική θωράκισητου κράτουςαντί για την πρόληψη όπως η στελέχωση του υγειονομικού και του πυροσβεστικού σώματος. Οι επιλογές της κυβέρνησης ήταν σαφείς: προσλήψεις αστυνομικών, αγορές αυτοκινήτων και φορτηγών της αστυνομίας,60 εκατομμύρια στα ΜΜΕ, 120 εκατομμύρια στην Aegean, το 1,8 εκ. του μεγάλου περιπάτου, τα 2,5 δις των μαχητικών αεροσκαφών Rafale. Αναρωτιέται κανείςσε πόσα πυροσβεστικά μέσα (επίγεια και εναέρια), πυροσβέστες, σε πόσους γιατρούς, κέντρα πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ασθενοφόρα και κλίνες ΜΕΘ αντιστοιχούν τα παραπάνω. Αλλά μην κάνετε τους υπολογισμούς, δεν είναι θέμα οικονομικών, αλλά πολιτικών προτεραιοτήτων και κατεύθυνσης. Το πόσο υποστελεχωμένες είναι οι πυροσβεστικές υπηρεσίες θα το καταλάβουμε αν δούμε ότι η περιοχή της Βαρυπόμπης που από προχθες κάηκε, βρίσκεται το πολύ 2 χλμ από τον 6ο Πυροσβεστικό Σταθμό της Αθήνας. Η κρατική δαπάνη για αντιπυρικά έργα φέτος ήταν στο 1/10 από αυτά που ζήτησαν τα δασαρχεία της χώρας. Μια ματιά στα στατιστικάτου πυροσβεστικού σώματος στην Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη θα μας πείσει περισσότερο: Η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της αναλογίας πυροσβεστών/πληθυσμού, πολύ μακριά από το μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών. Η αναλογία για 100.000 κατοίκους στη χώρα μας είναι 500 αστυνομικοί και 123 πυροσβέστες.

Η κυβέρνηση όμως έχει και ηθικές ευθύνες.Το κόμμα που έκανε πολιτική με τους νεκρούς από την τραγωδία στο Μάτι, πουχρησιμοποίησε πολιτικά την τραγωδία με όρους τυμβωρυχίας για να ανέβει στην εξουσία, δεν μπορεί να δείχνει αυτή την αδιαφορία, την αναλγησία και την αποποίηση ευθυνών τρία χρόνια μετά. Η ΝΔ έχει αποδειχτεί παντελώς ανίκανη να διαχειριστεί την οποιαδήποτε κρίσιμη κατάσταση, από την πανδημία ως τις πυρκαγιές. Δεν είναι τυχαίο. Ένα κόμμα που έχει ως πυρηνική λογική το νεοφιλελευθερισμό, τις ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων και δημοσίων αγαθών, τη χρεοκοπία των δημοσίων υπηρεσιών προς όφελος της ιδιωτικοποίησής τους, την χρηματοδότηση του ιδιωτικού κεφαλαίου έναντι της ενίσχυσης των κρατικών δομών και την κατασπατάληση κρατικών πόρων για ιδιωτικά οφέλη, φτάνει στο σημείο να αντιμετωπίζει τις συνέπειες των πολιτικών επιλογών του. Μετά από δύο χρόνια διακυβέρνησης, είναιεύκολα αντιληπτό το πόσο επικίνδυνο είναι να αφήνεται η κρατική εξουσία σε ανίκανους θιασώτες του Θατσερισμού, που για το μόνο που ενδιαφέρονται είναι η αρπαγή των κρατικών πόρων. Και αυτοί, σε συνέχεια των προηγούμενων κυβερνήσεων και πριν και επί μνημονίων, έχουν αφήσει απροστάτευτο το περιβάλλον, έχουν διαλύσει κάθε όψη του κρατικού μηχανισμού πρόληψης και προστασίας.

Οι μεγάλες πυρκαγιές, οι καταστροφές των δασών, του οικοσυστήματος, των σπιτιών, των λαϊκών περιουσιών δείχνουν τις εγκληματικές διαχρονικές ελλείψεις, την υποστελέχωση, την υποχρηματοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών, την ανεπάρκεια των μέσων και των υποδομών, την απουσία μέτρων πρόληψης. Η πολιτική της εμπορευματοποίησης της γης και ο χωροταξικός σχεδιασμός που έχει ως κριτήριο το κέρδος, οδηγώντας σε "μεικτές ζώνες" -οικιστικές και δασικές- αποτελούν την εύφλεκτη ύλη που οδηγεί σε αυτές τις ανυπολόγιστες καταστροφές.

Αυτή την ώρα, απαιτούνται άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της κατάστασης, όπως:

- Να εξασφαλιστούν οι αναγκαίες υποδομές και τα μέσα για να μην επαναληφθούν παρόμοια φαινόμενα. Να γίνουν προσλήψεις για την δασοπυρόσβεση και την υγεία, όχι για την πανεπιστημιακή αστυνομία.

- Να υπάρξει άμεσα καταγραφή των ζημιών και ολική αποζημίωση των περιουσιών των λαϊκών οικογενειών.

- Να ληφθούν άμεσα μέτρα ασφαλούς στέγασης, καθαριότητας και υγιεινής, περίθαλψης γενικότερα των πυρόπληκτων οικογενειών. Να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα στους εγκλωβισμένους πρόφυγες στην Αμυγδαλέζα, να εκκενωθεί και να μεταφερθούν ασφαλώς αλλού.

- Να αποκατασταθεί άμεσα η ύδρευση και η ηλεκτροδότηση στις περιοχές που επλήγησαν.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πλέον δυστυχώς όλο και πιο συχνά και αναμενόμενα λόγω της κλιματικής αλλαγής που έχει δημιουργήσει η καταστροφική καπιταλιστική ανάπτυξη. Δεν μπορεί να τα επικαλείται όμως η κυβέρνηση για να αποσείσει τις ευθύνες της, όταν απελευθερώνει το κεφάλαιο από κάθε έλεγχο, όταν παραδίδει το αστικό πράσινο στις επιχειρήσεις, όπως στο Ελληνικό. Η κλιματική αλλαγή όχι απλώς δεν πρέπει να αποτελεί την εύκολη δικαιολογία για τις εγκληματικές ολιγωρίες των κυβερνήσεων και του κεφαλαίου, αλλά πρέπει να γίνει αιτία και αφορμή για δομικές ανατροπές και αλλαγές στο κοινωνικό και παραγωγικό καπιταλιστικό πρότυπο ανάπτυξης, για την οργάνωση της κοινωνίας σε αλληλέγγυα σοσιαλιστική βάση που θα προστατεύει τις ζωές και τα δικαιώματα των εργαζομένων και τη φύση. Η πάλη για μία άλλη κοινωνία με καλύτερες συνθήκες ζωής, εργασίας και φυσικού περιβάλλοντος γίνεται πιο επείγουσα από ποτέ!