1. Η εξέλιξη της πανδημίας διεθνώς δεν μπορεί να οδηγήσει σε εφησυχασμό. Η εξάπλωση της στην Ινδία και το Περού, με νέα μεταλλαγμένα στελέχη που ίσως διασπείρονται πιο εύκολα και ίσως να μην είναι αντιμετωπίσιμα πλήρως από τα σημερινά εμβόλια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ξανά. Παράλληλα, εξελίσσεται και η συζήτηση περί των προνομίων και κινήτρων για τον εμβολιασμένο πληθυσμό που θέλει ιδιαίτερη προσοχή, καθώς ανοίγει ακόμα μία αρκετά επικίνδυνη ατραπό πολιτικής διαχείρισης. Παραμένει αναγκαία μία άλλη πολιτική και υγειονομική διαχείριση με έμφαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου συνολικά ενός πληθυσμού, με σημαντική ενίσχυση των συστημάτων δημόσιας υγείας σε όλα τα επίπεδα, με επικέντρωση στην προστασία των ευπαθών ομάδων, με μέτρα προστασίας στους χώρους αναγκαστικής συγκέντρωσης πληθυσμού και εγκλεισμού. Μία πολιτική που συνειδητά δεν υιοθετείται από τις αστικές πολιτικές δυνάμεις με πρόσφατο ακραίο παράδειγμα την εγκληματική διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση Μόντι στην Ινδία που κυριολεκτικά αφήνει αβοήθητα εκατομμύρια Ινδών που ανήκουν στα πιο εξαθλιωμένα στρώματα και απαντά με καταστολή σε κάθε φωνή κριτικής (φυλακίσεις δημοσιογράφων, καταστολή κινητοποιήσεων) επιστρατεύοντας και το δηλητήριο του εθνικισμού για να οδηγήσει σε εκτόνωση της κοινωνικής οργής (κατηγορίες στην Κίνα και σε ινδούς μουσουλμάνους ως υπεύθυνους για τη διασπορά).
2. Στη χώρα μας, η ΝΔ έχει χρησιμοποιήσει την πανδημία ως αφορμή για να προχωρήσει το μεταρρυθμιστικό της έργο, επιχειρώντας σημαντικές τομές. Τομές που δεν αφορούν μόνο στοιχεία που χρησιμοποίησε για να κατακτήσει την εξουσία, αποτελώντας και με αυτόν τον τρόπο δεσμεύσεις προς τα ακροατήριά της, αλλά αποτελούν παράλληλα και ιδεολογικό χνάρι μιας ακραία νεοφιλελεύθερης τοποθέτησης. Η όλη αντιμετώπιση και η προσπάθεια για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας βασίστηκε κυρίως σε ταξικά φορτισμένα, αυταρχικά, αστυνομικού τύπου μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας, καμία ουσιαστική μέριμνα για τη δημόσια υγεία και παράλληλα εναπόθεση των ελπίδων για τον αποτελεσματικό τρόπο καταπολέμησής της στη γρήγορη κυκλοφορία του εμβολίου. Για αυτό, παρά την σταδιακή άρση των περισσότερων μέτρων με την κυκλοφορία του εμβολίου στην Ελλάδα, η ΝΔ επέλεξε αρχικά να παραμείνουν ενεργές οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας -έστω και τυπικά- σε μια κατεύθυνση εμπέδωσης πρακτικών κρατικής αυταρχικοποίησης και πειθάρχησης. Η σταδιακή άρση των μέτρων οφείλεται κυρίως στην οικονομική ιεράρχηση και στοχεύει στο άνοιγμα της αγοράς για να αμβλύνει την δυσαρέσκεια από τη διαχείριση της πανδημίας περιορίζοντας τις οικονομικές ζημιές,. Ο υγειονομικός κίνδυνος φυσικά ακόμη υφίσταται και αυτό αντιτίθεται στην εικόνα εφησυχασμού που προωθείται από τη ΝΔ σε μια αφήγηση περί επιτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας, η οποία επιχειρείται παράλληλα να συσχετιστεί με το «μεταρρυθμιστικό» έργο και την ανάγκη να γίνουν αλλαγές σε διάφορους τομείς. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμούμε ότι η πορεία της πανδημίας στη χώρα για τους επόμενους μήνες δε θα ακολουθήσει την περσινή εικόνα στην καλοκαιρινή περίοδο. Σε αυτό θα επιδράσει σίγουρα η μεγαλύτερη διασπορά και ο τουρισμός, ο οποίος θα συνεισφέρει στο να παραμένει σχετικά αυξημένη η κίνηση της επιδημίας διατηρώντας μία σχετική πίεση στο ΕΣΥ, ειδικά σε τουριστικές περιοχές που έχουν υποστελεχωμένα νοσοκομεία, πρωτοβάθμια φροντίδα και λιγότερες ΜΕΘ.
3. Τα εμβόλια κατά της covid-19 που κυκλοφόρησαν στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς, οδήγησαν στο άνοιγμα μίας διεθνούς αντιπαράθεσης ακόμα και με γεωστρατηγικούς όρους. Ενώ χρηματοδοτήθηκαν κυρίως από δημόσια, κρατικά ή ευρωπαϊκά κονδύλια, μόνο μερικές επιλεγμένες φαρμακοβημιοχανίες (AstraZeneca, Pfizer, Moderna κτλ) είχαν το δικαίωμα να καρπωθούν τα κέρδη της πατέντας και της παραγωγής τους. Το μεγαλύτερο τμήμα τους τροφοδότησε τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (ΗΠΑ, Βρετανία, Κίνα, Γερμανία, Ισραήλ κλπ). Αυτές οι δυνάμεις, αλλά και ευρύτερα οι δυνάμεις του κεφαλαίου σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό όπως και στην Ελλάδα, επιχειρούν να αξιοποιήσουν το εμβόλιο για να ξεπεραστεί η υγειονομική κρίση προς όφελος τους, επιδεινώνοντας υπέρ τους τον ταξικό συσχετισμό δύναμης, και να εστιάσουν στην αντιμετώπιση της σοβαρής οικονομικής ύφεσης. Στο πλαίσιο αυτό, η πανδημία αποτελεί σε μεγάλο βαθμό και μια περίοδο φυγής προς τα μπρος, με επιτάχυνση βίαιων αναδιαρθρώσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων επέλεξε να αδειοδοτήσει μονάχα 4 εμβόλια που προέχονται από φαρμακοβιομηχανίες της Δύσης (AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Johnson & Johnson) ενώ εμβόλια όπως το Sputnik (Ρωσία) και το Sinopharm (Κίνα) αποκλείστηκαν. Στην πραγματικότητα, δε δόθηκε ποτέ η δυνατότητα στις χώρες μέλη της ΕΕ να αναζητήσουν και να επιλέξουν το εύρος και την ποσότητα των εμβολίων που χρειάζονται. Σε αυτό το πλαίσιο, τα εμβόλια στις χώρες του Νότου έρχονται σχετικά αργοπορημένα σε σχέση με τις χώρες τις κεντρικής Ευρώπης, στις οποίες διοχετεύεται μεγαλύτερος όγκος. Η έλευση του εμβολίου στην Ελλάδα δε συνοδεύτηκε από πρόνοια ιεράρχησης εμβολιασμού για ευπαθείς ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες αλλά και με επιστημονικά τεκμηριωμένη προσπάθεια ευαισθητοποίησης υπέρ του εμβολιασμού. Ειδικά για το τελευταίο, οι ανορθολογικές επιλογές της ΝΔ σε όλη την περίοδο της πανδημίας και η προσπάθεια πειθάρχησης του κόσμου με αντιεπιστημονικά και κατασταλτικά μέτρα, οι παλινωδίες της κυβέρνησης στη διαχείριση της διάθεσης των εμβολίων ανά κοινωνικές/ηλικιακές κατηγορίες αλλά και στον βαθμό ασφάλειάς τους, έχουν σε σημαντικό βαθμό απονομιμοποιήσει τον κυβερνητικό λόγο για τα μέτρα αντιμετώπισης, τροφοδοτώντας τον σκεπτικισμό απέναντι στο εμβόλιο και δημιουργώντας ανασφάλεια σε κομμάτια κόσμου και έλλειψη εμπιστοσύνης στους κυβερνητικούς χειρισμούς. Για τη ΝΔ, το εμβόλιο αποτελεί την επέκταση του αφηγήματος της ατομικής ευθύνης και η συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό έρχεται εν πολλοίς ως συνέχεια των αστυνομικών και κατασταλτικών μέτρων της προηγούμενης περιόδου. Δεν ενδιαφέρεται να πείσει, δεν έκανε καμία σοβαρή εκστρατεία ενημέρωσης της κοινωνίας, αντιθέτως εξέπεμπε διαρκώς αντιφατικά μηνύματα που έσπειραν σύγχυση σε αυτή.
4. Ο κόσμος του κινήματος και της Αριστεράς την ίδια στιγμή που ασκεί σκληρή κριτική στην κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας οφείλει να τοποθετείται υπέρ του εμβολιασμού με δυνατότητα καθολικής πρόσβασης για τον πληθυσμό, με ασφαλή εμβόλια και άρση της πατέντας, ως ένα βήμα προς μια δημόσια υγεία που είναι κοινωνικό αγαθό και λαϊκό δικαίωμα και προς τη σταδιακή απεμπλοκή από την πανδημία που έχει τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος για τις υποτελείς τάξεις. Οφείλει να τοποθετείται κριτικά στον ανορθολογισμό που αυξάνεται και κερδίζει έδαφος σε λαϊκά στρώματα, τροφοδοτώντας πολιτικούς χώρους όπως η ακροδεξιά, παρόλο που δεν έχει εμφανιστεί με οργανωμένο τρόπο αντιεμβολιαστικό αντιδραστικό κίνημα εγχώρια. Παράλληλα, οφείλει να τοποθετείται κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού και των περιορισμών που έπονται (π.χ. διαβατήριο εμβολιασμού) από τη σκοπιά της υπεράσπισης των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση επιχειρεί για μια ακόμη φορά να αποφύγει ευθύνες διαχείρισης των υγειονομικών ζητημάτων με την νομοθέτηση τέτοιων πολιτικών. Επιχειρεί να αποδώσει στους πολίτες τις ευθύνες για τις δικές της ολιγωρίες και επιλογές προσπαθώντας να ενεργοποιήσει και πάλι τον κοινωνικό αυτοματισμό για να δημιουργήσει μικρούς «εμφύλιους» μέσα στην κοινωνία.
5. Η κυβέρνηση ακολουθεί πολιτικές μαστιγίου και καρότου με τα 150 ευρώ που δίνει ως κίνητρο στους νέους για να εμβολιαστούν. Πρόκειται για ένα οριζόντιο μέτρο που λαμβάνεται πρόχειρα προς όφελος του τουρισμού και της αγοράς, για να ικανοποιήσει τη νεολαία που όλο το προηγούμενο διάστημα βρέθηκε στο στόχαστρο. Ήταν οι ίδιοι νέοι που καταδίκασε σχεδόν ενάμισι χρόνο σε τηλεκπαίδευση και τηλεργασία, χωρίς μέτρα προστασίας στα Μέσα Μαζικής Συγκοινωνίας και τους χώρους δουλειάς, στους ίδιους νέους που έριξε στην ανεργία και την αναστολή εργασίας, που τους κυνήγησε σε πλατείες και δρόμους, στους ίδιους νέους που έριξε πρόστιμα ενίοτε και εντελώς αυθαίρετα. Τα πρόστιμα που μάζεψε επιλέγει τώρα να τα μοιράσει ως «κοινωνικό έργο» και κίνητρο; Η πολιτική της κυβέρνησης είναι κυνικά απροκάλυπτη, γνωρίζει ότι υπάρχει μεγάλη και συσσωρευμένη δυσαρέσκεια σε αυτές τις ηλικίες, γνωρίζει ότι υστερεί σοβαρά σε ψήφους σε αυτές τις ηλικίες και επιδιώκει απλά να εξαγοράσει συνειδήσεις. Εάν η κυβέρνηση ήθελε πραγματικά να ενισχύσει τους πληγέντες από την πανδημία σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο θα έπρεπε να μεριμνήσει πραγματικά για τον εγχώριο τουρισμό με μέτρα και να ανακουφίσει τις λαϊκές τάξεις, τους εργαζομένους και τους ανέργους που σήκωσαν το βάρος της πανδημίας και των μέτρων, με αντίστοιχεςπαροχές.
6. Οφείλουμε να αντιταχθούμε σε όλα αυτά, να παλέψουμε για μία άλλη υγειονομική διαχείριση, να διεκδικήσουμε τώρα δημόσια και δωρεάν υγεία για όλες και όλους, με έμφαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου συνολικά του πληθυσμού, με σημαντική ενίσχυση των συστημάτων δημόσιας υγείας σε όλα τα επίπεδα, με επικέντρωση στην προστασία των ευπαθών ομάδων, με μέτρα προστασίας στους χώρους αναγκαστικής συγκέντρωσης πληθυσμού και εγκλεισμού. Να απαιτήσουμε συστηματική ιχνηλάτηση και υποχρεωτικά τεστ στις πύλες εισόδου εξωτερικού και εσωτερικών προορισμών τώρα που ξανανοίγει ο τουρισμός. Να απαιτήσουμε καθολική πρόσβαση του πληθυσμού σε όλα τα διαθέσιμα εμβόλια, χωρίς τους περιορισμούς της ΕΕ και με άρση των πατεντών. Να δώσουμε το παράδειγμα της κοινωνικής αλληλεγγύης και ενσυναίσθησης, απορρίπτοντας όμως την κατασταλτικής λογικής υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών. Κοινωνική ευθύνη σημαίνει πρώτα από όλα ευθύνη της πολιτείας έναντι των πολιτών για να δοθεί το παράδειγμα στην ίδια την κοινωνία να αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί.