Η πανδημία και οι επιπτώσεις που διαμορφώνει για την οικονομία και την κοινωνία εγκαινιάζουν μια νέα κατάσταση με αυξημένους κινδύνους, καθήκοντα και δυνατότητες για το σύνολο των δυνάμεων της αριστεράς και του εργατικού και λαϊκού κινήματος.
Στον πυρήνα της ίδιας της πανδημίας είναι ο σύγχρονος καπιταλισμός και η κυρίαρχη μορφή διαχείρισής του, ο νεοφιλελευθερισμός, που παρέδωσαν το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα της άγριας ζωής βορά στη ληστρική υπερεκμετάλλευση, ενώ παρήγαγαν τερατώδη πλούτο για τους λίγους, υποβάθμισαν τα δημόσια συστήματα υγείας και την επιστημονική έρευνα στον τομέα της υγείας. Παρότι η ιδέα της υπεροχής του ιδιωτικού τομέα έναντι του δημοσίου, του «λιγότερου κράτους» και του περιορισμού των δαπανών καταρρέει σήμερα με πάταγο, οι αστικές κυβερνήσεις, που στην αρχή της πανδημίας αναγκάστηκαν –για να μην καταρρεύσουν και οι ίδιες– να πάρουν κάποια αποσπασματικά μέτρα ενίσχυσης της δημόσιας παρέμβασης, επί της ουσίας εκμεταλλεύονται την πανδημία για να επιβάλλουν νέα αντεργατικά, αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά μέτρα διαρκείας.
Έτσι και στη χώρα μας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ρίχνοντας το βάρος κυρίως στην «ατομική ευθύνη», αξιοποίησε την κρίση για βαθιά ταξική επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα, δίχως την παραμικρή σύγκρουση με την ιδιωτική πρωτοβουλία, το χρέος, την Ε.Ε. και τις πολιτικές που διέλυσαν κάθε έννοια κοινωνικής πρόνοιας και δημόσιας υγείας. Αντίθετα, με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου προχώρησε στην εκ περιτροπής εργασία με μείωση 50% μισθών, μονομερή επιβολή τηλεργασίας και ελαστικών ωραρίων, σε τεράστιες διευκολύνσεις στο μεγάλο κεφάλαιο, αύξηση των δαπανών αποζημίωσης στις ιδιωτικές κλινικές, απουσία ελέγχου των υγειονομικών μέτρων στις επιχειρήσεις με αποτέλεσμα ιδιωτικές κλινικές να γίνουν εστίες μετάδοσης. Η κυβέρνηση αξιοποίησε την πανδημία μέχρι και για να αναστείλει την απαγόρευση επίταξης υπηρεσιών και πολιτικής επιστράτευσης για την αντιμετώπιση απεργιών, μέτρο που μένει να φανεί αν και πώς θα επεκταθεί πλέον και μετά την περίοδο της επιδημίας. Επιπλέον ανέβαλε για το 2021 την έτσι κι αλλιώς προβληματική διαδικασία διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού.
Τόλμησε μάλιστα εν μέσω πανδημίας, απαγόρευσης συναθροίσεων και ελλιπούς κοινοβουλευτικής λειτουργίας να φέρει προς ψήφιση νομοσχέδια που περιλαμβάνουν τερατώδεις μεταρρυθμίσεις, τόσο στην περιβαλλοντική νομοθεσία, όσο και στην παιδεία.
Ταυτόχρονα διατήρησε τον ασφυκτικό εγκλεισμό των φυλακισμένων και των προσφύγων σε συνθήκες που μόνο ως βόμβες αναπαραγωγής του ιού μπορούν να περιγραφούν.
Σήμερα, παρότι έχει βγει το συμπέρασμα ότι αρκετά αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη βρέθηκαν στο επίκεντρο της υγειονομικής κρίσης, όταν οι κυβερνήσεις τους έβαλαν ως προτεραιότητα τη μη διατάραξη της καπιταλιστικής παραγωγής, η κυβέρνηση της Ν.Δ. αποφάσισε την εσπευσμένη άρση των μέτρων υγειονομικής προστασίας και μάλιστα χωρίς να μεσολαβεί επαρκής χρόνος για την εκτίμηση των αποτελεσμάτων της. Ειδικά το άνοιγμα των σχολείων, των δικαστηρίων (για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των τραπεζών) και η συζήτηση για την απελευθέρωση του τουρισμού από το εξωτερικό κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα την υγεία και τις θυσίες των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Ενώ, την ίδια στιγμή, δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική πρόοδος για τη μαζικοποίηση των εργαστηριακών ελέγχων και την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων και δεν έχει παρθεί καμία πρωτοβουλία για τη στήριξη και ενίσχυση του ΕΣΥ.
Η επιλογή κυβέρνησης, κεφαλαίου και ιμπεριαλιστών στην Ελλάδα και διεθνώς είναι ειλημμένη, να μετακυλήσουν για άλλη μια φορά την κρίση στις πλάτες των εργαζομένων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρότι ασκεί κριτική σε πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής, αποσιωπά τις δικές του ευθύνες ως κυβέρνηση. Η πολιτική του και ως αντιπολίτευση είναι δέσμια της υποταγής του στην ολιγαρχία και στην Ε.Ε. Εμείς απαιτούμε:
Μέτρα για την προστασία της υγείας από την πανδημία
– Άμεση θωράκιση και υπεράσπιση της δημόσιας υγείας (ενίσχυση πρωτοβάθμιας υγείας και πρόνοιας, άνοιγμα ΜΕΘ, μαζικές, μόνιμες προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού, μέσα ατομικής προστασίας στους εργαζόμενους στην υγεία, αύξηση των τεστ και αντιδραστηρίων ελέγχου για τον ιό). Δημόσια και δωρεάν υγεία για όλους. Επίταξη χωρίς αποζημίωση των ιδιωτικών κλινικών και φαρμακοβιομηχανιών. Διεκδικούμε την εθνικοποίησή τους με κοινωνικό έλεγχο.
– Προστασία των εργαζομένων και του λαού από την πανδημία, δωρεάν παροχή των μέσων ατομικής προστασίας στους εργαζόμενους/ες και τήρησης όλων των κανόνων υγιεινής στους χώρους εργασίας που παραμένουν ανοιχτοί ή ανοίγουν.
– Ειδικά μέτρα περαιτέρω στήριξης για όλες τις πιο ασθενείς ομάδες του πληθυσμού – άστεγους/ες, ΑΜΕΑ, νοσηλευόμενους/ες σε δομές ψυχικής υγείας, χρόνια πάσχοντες, ηλικιωμένους/ες.
– Αξιοποίηση-επίταξη ξενοδοχειακών μονάδων, ώστε σε αυτές να μεταφερθούν άτομα που θα έπρεπε να μπουν σε καραντίνα ή τμήματα του πληθυσμού που βρίσκονται σε συνθήκες εγκλεισμού
– Εκκένωση των κέντρων «υποδοχής» - κράτησης και μεταφορά των προσφύγων σε δομές φιλοξενίας με όλα τα μέτρα υγειονομικής προστασίας τους.
– Αποσυμφόρηση των φυλακών. Μέτρα προστασίας για κρατούμενους/ες.
Μέτρα προστασίας των ανέργων, των εργαζομένων και των μικρομεσαίων
– Καταβολή επιδόματος ανεργίας σε όλους τους άνεργους χωρίς τις ασφυκτικές προϋποθέσεις που ισχύουν σήμερα, διαγραφή των χρεών τους, κανένας άνεργος χωρίς ρεύμα, νερό, τηλέφωνο και ίντερνετ.
– Κάτω τα χέρια από τα κεκτημένα εργασιακά δικαιώματα. Απαγόρευση των απολύσεων, όχι στις μειώσεις μισθών, στην ελαστική και εκ περιτροπής εργασία και τις τροποποιήσεις των εργασιακών σχέσεων σε βάρος των εργαζομένων.
– Διεκδικούμε 751 κατώτατο μισθό, όχι στους παχυλούς και δυσανάλογους μισθούς υπουργών, βουλευτών και των ανώτατων στελεχών του δημοσίου και των ιδιωτικών μεγάλων ομίλων, δραστική μείωση του χρόνου εργασίας, μόνιμη και σταθερή δουλειά με συμβάσεις αορίστου χρόνου για όλους/ες.
– Κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, διατίμηση σε όλα τα μέσα υγειονομικής προστασίας ενάντια στην αισχροκέρδεια.
– Διαγραφή χρεών, απαγόρευση πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, αναστολή κάθε υποχρέωσης λαϊκών νοικοκυριών σε καταβολές λογαριασμών (ΔΕΚΟ, τραπεζών κ.λπ. ).
– Ενίσχυση των αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών με διαγραφή-ρύθμιση των χρεών τους, ευνοϊκή δανειοδότηση, φορολογική ελάφρυνση.
– Κάθε μεγάλη επιχείρηση που δεν λαμβάνει τα αναγκαία υγειονομικά μέτρα και δεν αναλαμβάνει τις μισθολογικές της υποχρεώσεις να περάσει στα χέρια του κράτους χωρίς αποζημίωση με εργατικό έλεγχο.
Χρήματα και πόροι υπάρχουν
– Προοδευτική φορολογία, αύξηση και έκτακτη φορολογία στο μεγάλο κεφάλαιο.
– Άμεση παύση πληρωμών στο δημόσιο χρέος, ανυποχώρητος αγώνας για τη διαγραφή του.
– Εθνικοποίηση των τραπεζών και επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας με κοινωνικό έλεγχο.
– Πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων για φιλολαϊκά έργα με προστασία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος.
– Δραστική περικοπή των δαπανών για εξοπλισμούς. Χρηματοδότηση των λαϊκών αναγκών.
– Άμεση έξοδος από το σύμφωνο σταθερότητας για να ζήσει ο λαός, ρήξη και σύγκρουση με την Ε.Ε. και την ευρωζώνη στην κατεύθυνση εξόδου από τους μηχανισμούς αυτούς.
Επιπλέον απαιτείται
– Υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των συνδικαλιστικών και λαϊκών ελευθεριών. Να μην αποτελεί η πανδημία αιτία και αφορμή για ηλεκτρονική παρακολούθηση και για να μπαίνουν συνεχώς στον γύψο οι δράσεις του συνδικαλιστικού και λαϊκού κινήματος, που είναι απαραίτητες στα μέτρα του δυνατού και υγειονομικά επιτρεπτού ακόμα και σε αυτές τις έκτακτες συνθήκες.
– Διαχωρισμός του κράτους από την εκκλησία, που έδειξε για μία ακόμα φορά τον βαθιά αντιδραστικό, σκοταδιστικό και επικίνδυνο χαρακτήρα της.
– Άσυλο σε πρόσφυγες, μετανάστριες/ες. κατάργηση της ρατσιστικής συμφωνίας Ε.Ε. - Ελλάδας - Τουρκίας. Παροχή αξιοπρεπούς στέγης στους πρόσφυγες μέσα σε πόλεις και χωριά. Δικαίωμα στο άσυλο, χορήγηση ταξιδιωτικών εγγράφων και δικαίωμα μετακίνησης στις χώρες προορισμού.
Έρχεται σημαντικός κλυδωνισμός κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά και στη χώρα μας και διεθνώς. Ταυτόχρονα όμως ανατρέπονται μύθοι για τη σχέση δημόσιου και ιδιωτικού, αμφισβητούνται έντονα οι κυβερνήσεις που δεν έλαβαν έγκαιρα μέτρα (Τραμπ, Τζόνσον), δημιουργούνται προϋποθέσεις για να ανατραπεί η λογική του ΤΙΝΑ – Δεν Υπάρχει Εναλλακτική. Είναι στιγμή για το λαϊκό κίνημα και την ανατρεπτική αριστερά να ξαναβγούν στο προσκήνιο. Ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό, τον εθνικισμό, τον πόλεμο, τον ρατσισμό. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, αναδεικνύεται η ανάγκη για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, ενάντια στον κόσμο του κέρδους και της αγοράς, ενάντια στον καπιταλισμό.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η διεκδίκηση αιτημάτων άμεσης ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η κοινή δράση των αριστερών δυνάμεων στο εργατικό και λαϊκό κίνημα και το άνοιγμα του διαλόγου για την αναγκαία κινηματική και πολιτική απάντηση στη νέα κρίση που ξεσπά.
Όμως, για να καταστεί κάτι τέτοιο εφικτό, απαιτείται συσπείρωση δυνάμεων και μετωπική πολιτική γύρω από συγκεκριμένες πολιτικές αιχμές, αιτήματα και πρωτοβουλίες. Κοινή δράση μέσα στο συνδικαλιστικό και λαϊκό κίνημα στην παραπάνω κατεύθυνση και άνοιγμα του δρόμου για μια αγωνιστική ενότητα των ταξικών δυνάμεων, με στόχο προοπτικά τη δημιουργία μαζικών μορφών συντονισμού σωματείων και συλλογικοτήτων των εργαζομένων και του λαού.
Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανώσεις που συνυπογράφουμε αυτό το κείμενο δεσμευόμαστε να συνεργαστούμε για την ενίσχυση της κοινής δράσης και της κοινωνικής αλληλεγγύης σε όλα τα μέτωπα της συγκυρίας, για την προώθηση μιας μετωπικής λογικής στο κίνημα και την αριστερά, για το άνοιγμα του διαλόγου για μια συνολική απάντηση στην κρίση, για τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό που απαιτεί η εποχή μας.
Αρχίζοντας με τον σχεδιασμό βημάτων κοινής δράσης, θα προχωρήσουμε τολμηρά στην αναζήτηση των αναγκαίων απαντήσεων κινηματικά και πολιτικά για να αναμετρηθούμε με το καθήκον της ανατροπής της νέας αντιλαϊκής επίθεσης που έρχεται.
Διεθνιστική Εργατική Αριστερά
Λαϊκή Ενότητα (Αριστερό Ρεύμα, Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση, ανένταχτοι/ες)
Συντονισμός Κομμουνιστικών Δυνάμεων (Αναμέτρηση, Αριστερή Ανασύνθεση, Κίνηση Κομμουνιστών Εργατικός Αγώνας, Παρέμβαση, Σύγχρονο Κομμουνιστικό Σχέδιο, Σύλλογος Γ. Κορδάτος, ανένταχτοι/ες)